Lenie heeft een heel handig overzicht voor je gemaakt , zodat je precies weet welke planten en struiken je in je tuin kunt zetten om vogels en insecten aan te trekken
In dit overzicht struiken en klimplanten die voor insecten en vogels aantrekkelijk zijn, een selectie uit vele mogelijkheden.
De bloei trekt insecten aan, die door vogels gegeten kunnen worden.
De bessen, bottels, vruchten of noten worden door vogels gegeten, vaak in het naseizoen.
Struiken met doorns of wintergroene struiken bieden vogels schuil e/o nestelplekken.
Tips:
Probeer de periode dat de beplanting iets aan dieren te bieden heeft zoveel mogelijk over het jaar te spreiden.
Zet diverse struiken bij elkaar als een soort vogelbosje.
Laat een schutting begroeien met klim- of leiplanten.
Maak een pergola voor klimplanten. Als deze dicht begroeid is nestelen merel, winterkoning en heggenmus er graag in. En aan een pergola kan je voedersilo’s en drinkschalen ophangen.
Heemplanten zijn vet gemarkeerd.
Drachtplanten voor bijen leveren hen nectar e/o stuifmeel. Deze zijn schuin gedrukt.
Op waardplanten zetten (nacht)vlinders hun eitjes af. Rupsen zijn voor hun voedsel afhankelijk van deze planten. Sommige rupsen zijn sterk afhankelijk van een, of enkele, waardplanten.
Blauwe Regen (Wisteria sinensis). Snelle groei
Hoogte: 10 meter (2x per jaar snoeien )
Bloei: apr-jun
Standplaats: klimplant, zon-halfschaduw
Functie: schuilgelegenheid. Trekt insecten aan
Broodboom (Aucuba japonica). Wintergroen
Hoogte: 3 meter
Bloei: apr-mei; bessen: okt-mrt
Standplaats: niet veeleisend, kan ook in de schaduw, snelle groeier
Functie: schuilgelegenheid voor merel, roodborst, winterkoning
Bessen: merel, lijster, houtduif, roodborst
Dwergkwee (Chaenomelis japonica)
Hoogte: 1 meter, breidt zich uit via wortels
Bloei: mrt-apr
Standplaats: zon
Functie: de doorns bieden schuilgelegenheid aan vogels
Egelantier (Rosa rubiginosa)
Hoogte: 2 meter
Bloei: jun-jul; bottels: jul-okt
Standplaats: zon, niet te nat
Functie: vanwege de doorns een vluchtplek voor vogels. Trekt veel insecten aan. Waardplant.
Bottels: putters, groenling en vink
Framboos (Rubus idaeus)
Hoogte: 0,8 – 1,5 meter
Bloei: mei-jul; fruit aug-sep
Standplaats: zon-halfschaduw, voedselrijk
Functie: bloemen trekken veel insecten aan. Biedt ook schuilmogelijkheden
Fruit: merel, lijster, spreeuw
Gelderse Roos (Viburnum opulus)
Hoogte: 4 meter, wordt breed
Bloei: mei-jun; bessen: sep-feb
Standplaats: zon-halfschaduw, vochtig
Functie: trekt zweefvliegen, kevers en vlinders aan
Bessen: niet veel vogels eten de bessen
Glansmispel (Photinia villosa). Wintergroen
Hoogte: 4 meter
Bloei: mei-jun, bessen sep-okt
Standplaats: zon-schaduw, vochtig, windluwe plek
Functie: voornamelijk voor vogels
Bessen: merel, lijster, houtduif, koperwiek, kramsvogel
Hazelaar (Corylus avellana)
Hoogte: 6 meter
Bloei: jan-mrt; noten aug-okt
Standplaats: zon-schaduw; wordt breed, kan goed tegen snoeien
Functie: eetbare hazelnoten, vroege insecten ivm het stuifmeel. Waardplant
Noten: gaai, grote bonte specht, boomklever (ook voor aanleg wintervoorraad)
Hondsroos (Rosa canina)
Hoogte: 6 meter, overhangende takken (snoeien). Maakt worteluitlopers
Bloei: jun-jul; bottels aug-sep
Standplaats: zon-halfschaduw
Functie: bottels voor de jam; groenling, vink, putter. Schuilplek vogels
Bottels: aug-sep
Hulst (Ilex aquifolium), wintergroen
Hoogte: 10 meter, goed te snoeien
Bloei: mei-jun; bessen aug-mrt
Standplaats: halfschaduw-schaduw, niet te nat
Functie: schuil- en nestelplaats. Waardplant
Bessen: vrouwelijke en 1 mannelijke struik nodig, anders geen bessen.
Merel, lijster, kramsvogel, koperwiek, groenling
Kamperfoelie (Lonicera periclymenum)
Hoogte: 10 meter
Bloei: jun-aug; bessen sep-nov
Standplaats: zelfhechtende klimplant, zon-schaduw
Functie: nectar voor nachtvlinders. Waardplant
Bessen: merel, lijster. Schuilplek voor roodborstje, winterkoning en heggenmus
Kardinaalsmuts (Euonymus europaeus)
Hoogte: 2-6 meter, kan breed worden
Bloei: mei-jun
Standplaats: zon-halfschaduw, alle gronden
Functie: in juni soms rupsen van de stippelmot, waarna de struik herstelt. Waardplant
Bessen: merels, lijster. Stippelmot voor de mezen
Klimhortensia (Hydrangea anomela petiolaris)
Hoogte: 8 meter, verdraagt snoeien
Bloei: mei-jul
Standplaats: halfschaduw-schaduw. Zelfhechtende klimplant
Functie: trekt insecten (spinnen) aan. Schuil- en nestgelegenheid voor merel, roodborst, heggenmus en winterkoning
Klimop (hedera helix), wintergroen, snelle groei
Hoogte: 15 meter
Bloei: na circa 8 jaar in sep-nov; bessen mrt-apr. Afwijkende bloei- en bessenperiode, dus goede aanvulling ivm spreiding gedurende de seizoenen
Standplaats: halfschaduw-schaduw. Als klimplant of bodembedekker
Functie: Nestgelegenheid merel, heggenmus en winterkoning. Schuilgelegenheid diverse vogels. De nectarrijke bloemen trekken bijen, hommels en wespen aan. Waardplant
Bessen: merel, lijster, spreeuw, houtduif
Krentenboompje (Amelanchier lamarckii)
Hoogte: max. 10 meter, verdraagt snoeien
Bloei: apr-mei; bessen jul-aug
Standplaats: zon-schaduw
Functie: nectar voor bijen. Insecteneters (roodborst, heggenmus, winterkoning, mezen) vinden tussen het blad en op de takken hun voedsel.
Bessen: duif, spreeuw, merel, lijster, vink
Mahoniestruik (Mahonia aquifolium). Wintergroen
Hoogte: 1,5 meter, maakt worteluitlopers
Bloei: mrt-mei
Standplaats: zon-schaduw
Functie: schuilplaats voor vogels. Belangrijk voor bijen
Mahoniestruik (Mahonia x Bealei). Wintergroen
Hoogte: 1,5 meter
Bloei: dec-jan
Standplaats: zon-halfschaduw
Functie: schuilplaats voor vogels, aantrekkelijk voor bijen
Meidoorn (Crataegus monogyna)
Hoogte: 10 meter
Bloei: mei-jun; bessen jul-dec
Standplaats: zon-schaduw
Functie: trekt veel insecten aan (voer voor heggenmus, winterkoning, roodborst)
Vanwege doorns goede schuil- en nestgelegenheid. Waardplant
Bessen: koperwiek, lijster, merel, kramsvogel, roodborst
Olijfwilg (Eleagnus multiflora)
Hoogte: 3 meter, kan breed worden
Bloei: apr-mei; bessen jun-jul
Standplaats: halfschaduw-schaduw
Functie: trekt insecten aan voor tjiftjaf en mezen. Open structuur, dus niet om in te nestelen
Olijfwilg (Eleagnus x Ebbingei) wintergroen
Hoogte: 2 – 3 meter
Bloei: sep-okt
Standplaats: zon-schaduw
Functie: bloeit nog laat in het seizoen. Schuilgelegenheid.
Olijfwilg (Eleagnus angustifolia)
Hoogte: 5 meter, kan breed worden
Bloei: jun-jul; bessen okt-nov
Standplaats: zon-schaduw
Functie: Biedt laat in het seizoen voedsel aan diverse vogels
Sleedoorn (Prunus spinosa)
Hoogte: 3 meter
Bloei: mrt-apr. Bessen vanaf okt
Standplaats: zon
Functie: scherpe stekels dus goede schuilplaats voor kleine vogels. Trekt insecten en vlinders aan.
Winterkoning, tuinfluiter, tjiftjaf, lijster, merel, heggenmus, roodborst, vink
Vlier (Sambucus nigra)
Hoogte: 6 meter
Bloei: mei-jul. Bessen in najaar
Standplaats: zon-halfschaduw
Functie: Trekt insecten aan. Bessen voor merel, spreeuw, lijster
Vlinderstruik (Buddleija davidii)
Hoogte: 3 meter, elk voorjaar snoeien
Bloei: aug-sep
Standplaats: zon
Functie: aantrekkelijk voor vlinders. Waardplant
Wilde Liguster (Ligustrum vulgare)
Hoogte: 5 meter
Bloei mits niet als haag gesnoeid: jun-jul. Bessen jul-okt
Standplaats: zon-schaduw.
Functie: als struik nestelgelegeneheid voor merel, winterkoning en roodborst. Waardplant
Bessen: merel, lijster, koperwiek
Winterjasmijn (Jasminum nudiflorum)
Hoogte: 2.50 meter, leiplant
Bloei: jan-mrt
Standplaats: halfschaduw.-schaduw. Opbinden tegen muur of klimrek
Functie: Al vroeg in het seizoen nectar voor insecten, die door mezen worden gegeten
Zuurbes (Berberis thunbergii)
Hoogte: 2 meter
Bloei: mei; bessen in het najaar
Standplaats: zon-halfschaduw
Functie: vanwege doorns schuilplaats. Aantrekkelijk voor roodborst
Meer weten?
Winterbloeiende struiken:
https://appeltern.nl/nl/zoeken/?keyword=struiken
https://esveld.nl/a/winkel/?swoof=1&product_cat=bomen-en-heesters&pa_wintergroen=bladverliezend&pa_bloeiperiode_begin=december
Wintergroene struiken: https://appeltern.nl/nl/tuinadvies/tuinieren/bladhoudende_groenblijvende_heesters_en_struiken/
https://esveld.nl/a/winkel/?swoof=1&product_cat=bomen-en-heesters&pa_wintergroen=wintergroen
Struiken met bessen:
https://appeltern.nl/nl/tuinadvies/tuinieren/besdragende_heesters_struiken/
Tekst: Lenie Lohstroh
Foto: Aliye van Pijkeren