Sommige nieuwe leden zijn doorgewinterde tuiniers en weten van wanten. Anderen hebben voor het eerst de rijkdom van een tuin. Die laten zich nog wel eens overdonderen door de weelderigheid van de plantengroei. Want in de maanden mei, juni en juli laat de natuur elk jaar weer zien waartoe zij in staat is. En dat is niet gering. Is een tuin in maart nog kaal en plat? Binnen drie maanden kan het een overwoekerde wildernis zijn waarin je door de jungle je volkstuin niet meer ziet.
Hoe maak je van je nieuwe tuin een waar paradijsje? Hier volgen enkele tips.
Voldoet de tuin aan de eisen die in de tuinkeuring gesteld worden? Kijk vooral naar: is er een tuinhekje met tuinnummer, is de heg volgens de instructies gesnoeid, zijn pad en heg vrij van onkruid, bladeren en andere rotzooi, hangen er geen takken over het pad, is de watermeter zichtbaar en vrij toegankelijk, is de slootkant zonder bomen, planten, heggen, schuttingen, tegels e.d., zijn er geen waterplanten in de sloot. Kijk hier wat de keuringsregels zijn. Bekijk je tuin kritisch en onderneem (schoonmaak)actie waar nodig.
Blijft er water in je tuin staan na een flinke regenbui? Ons complex ligt in een lage kom met een relatief hoge waterstand. Het midden van ons complex is ook nog eens lager dan de noord- en zuidkant. Bij een flinke hoosbui in augustus zal er in een hoop tuinen water blijven staan, daar doe je niets aan.
Maar het heeft wel zin eens kritisch te kijken naar je tuin na een gewone regenbui. Waar blijven de plassen staan? Is het daar lager? Zo ja, dan zou je de grond kunnen ophogen met extra grond (te koop in de tuinwinkel). Of er planten neerzetten die goed tegen vocht kunnen. Is het daar niet echt lager? Dan kan het zijn dan de grond is dichtgeslagen. Twee spaden diep spitten, de grond verkruimelen en mengen met zand en compost kunnen helpen. Blijven er nog steeds plassen staan, dan kan er dieper in de grond een ondoordringbare laag zitten, waardoor het water niet afgevoerd kan worden. Dat is ook op te lossen, maar vergt wat meer werk. Kijk hiervoor in tuinboeken of op het internet (ondoordringbare bodemlaag in de tuin).
Heb je de indruk dat de bodem van je tuin flink dicht zit, dan kun je voordat je gaat beginnen met inrichten de boel omspitten. Niet zo goed voor het bodemleven, maar bij een dichtgeslagen grond is dat bodemleven toch minimaal. In een luchtige grond slaan planten beter aan.
Is er diversiteit aan lage planten in je tuin? Of hebben twee of drie bodembedekkers de hele tuin in beslag genomen? Als dat zo is, ga er dan maar vanuit dat deze bodembedekkers flinke groeikracht hebben en andere planten dooddrukken. Het kan helemaal geen kwaad om die flink in te tomen tot een klein stukje van je tuin of ze helemaal te verwijderen. Dan komt er weer ruimte voor andere planten.
Is alles begroeid of is er veel zwarte aarde? En waaraan geef je de voorkeur? Wil je liever redelijk wat aarde zichtbaar laten, dan is de oplossing eenvoudig. Trek eruit wat je niet meer wilt. En zet eventueel planten die niet op de goede plaats staan elders, zodat ze beter tot hun recht komen.
Wil je een flink begroeide tuin en is hij nu nog redelijk zwart? Ga er dan vanuit dat je de planten die je graag wilt hebben er zelf moet inzetten. Als je de natuur zijn gang laat gaan, zul je snel bodembedekkers in je tuin hebben die flink woekeren en de rest smoren. Het is leuker om op verschillende plekken verschillende bodembedekkers te hebben.
Is er hardnekkig (wortel)onkruid aanwezig in je tuin? Neem de tijd eens goed te kijken of er misschien onkruiden in je tuin aanwezig zijn die niet zo makkelijk te verwijderen zijn. Denk dan met name aan wortelonkruiden die veel op ons complex voorkomen: zevenblad, haagwinde en heermoes. Zorg dat je weet hoe ze eruit zien. Het vervelende van een wortelonkruid is dat elk stukje wortel dat achterblijft in de grond weer uitgroeit tot een nieuwe plant. Het is dus ook uit den bozen een veldje vol met b.v. zevenblad om te spitten of te frezen. Dan krijg je alleen maar meer plantjes. Remedies zijn de planten voorzichtig uit de grond steken en alle wortels en het groen verwijderen, of (enkele jaren) alle bovengrondse delen afplukken tot de plant uitgeput de strijd opgeeft. Gebruik liever geen onkruidverdelger dat de plant doodt tot in de wortels. Voor zevenblad en haagwinde kan het werken, maar je vernietigt ook meteen alle andere planten in de buurt. Kies dan in ieder geval wel een versie die biologisch afbreekbaar is. Bij heermoes werkt onkruidverdelger niet. Die zul je echt moeten uitgraven of uitputten. Daarvoor heb je een lange adem nodig.
Zijn de struiken onderhouden of zijn ze verwilderd? Goed onderhouden struiken, dan ben je snel klaar. Verwilderde struiken? Dan zal de snoeischaar eraan te pas moeten komen. Snoei waar nodig, maar houdt de snoeiregels in de gaten (zie hiervoor het aparte artikel). Zeker als je in de zomer gaat snoeien loop je het risico op doodbloeden van struiken. Er gaat niets boven een flinke snoeipartij met overduidelijk resultaat. Je krijgt ineens veel meer structuur in je tuin.
Ziet het gazon er fris uit of armetierig? En als het er slecht uitziet, hoe komt dat? Door bomen die erboven staan? Planten, ook gras, hebben het altijd moeilijker als er bomen staan. Een armetierig gazon krijgt een flinke oppepper door te verticuteren (met een soort hooivork gaten in je gazon prikken, waardoor het gras geprikkeld wordt nieuwe wortels en nieuw gras te maken en tegelijkertijd het mos eruit trekken) en het gras bijmest. Maai het gras daarna vaak, zodat het een lekker dicht vachtje wordt. Is je grasveld eigenlijk reddeloos verloren? Spit het om, meng er zand en compost doorheen, maak de kluiten heel klein en zaai nieuw gras. Kies wel het type gras dat het beste past (sportgras, kijkgras, loopgras, schaduwgras etc.) Binnen een paar maanden heb je een compleet nieuw fris groen grasveldje.
Moet er nog wat aan het huisje gebeuren? Bij de een is het huisje in goede staat, bij de ander moet er nog wel wat kluswerk gebeuren. Hierin gaat natuurlijk ook veel tijd zitten. Bedenk dat kluswerk aan je huisje niet kan in de periode mei tot oktober i.v.m. de rust op het complex, kleine klusjes die herrie maken kun je op zaterdagochtend doen, van 9:30 tot 13:00 uur. Over kluswerk aan het huisje is ook veel te schrijven, maar dat is voor een andere keer. Weet in ieder geval dat voor veel verbouwingen aan huisje en schuur een vergunning nodig is. Informeer bij het bestuur.
Hoera, eindelijk de tuin naar je zin maken.
Zitten de eerste twee klussen erop: de randvoorwaarden in orde maken en het opschonen van je tuin? Dan ben je lekker toe aan het inrichten van de tuin. Eigenlijk het leukste werk. Doe ideeën op via bladen, boeken en het internet. Kijk vooral goed naar de bodem en naar andere tuinen op het complex. De bodem op ons complex is wisselend, er wordt immers al ruim 85 jaar op getuinierd en iedere tuinder heeft weer iets anders uitgespookt met de grond. In de basis tuinieren wij op veengrond, met hier en daar een plak klei. Maar door de jaren heen is er al zoveel tuinaarde, zand en compost op de grond gestort, dat er geen standaardadvies is. Bedenk dat je jezelf het leven makkelijk maakt als je kiest voor vaste planten en struiken die hier goed aarden. Voorbeelden daarvan zijn te zien in andere tuinen. Exoten vergen veel meer aandacht en energie. Dat moet je willen.
Voordat een tuin helemaal is zoals je in gedachten hebt, ben je zeker vier jaar verder. Dus verwacht niet te snel resultaat. Ook planten hebben tijd nodig om te wennen en zich te vestigen. Veel plezier en succes!