In mijn tuin is het bankje voor mijn tuinhuisje een van mijn lievelingsplekjes. Ik kan hier bijna de hele tuin overzien en ’s middags ook nog eens in het zonnetje van de pracht genieten. Dit voorjaar ben ik vaak erg tevreden. Op zo’n middag in april fladderde de citroenvlinder voorbij. In maart had ik al enkele exemplaren op de Veluwe gezien, maar in de tuin zag ik hem nu pas. Op internet las ik dat de eerste (door de warme winter) al begin januari in ons land was gespot. Deze dagvlinder is zo vroeg in het jaar te zien omdat het diertje als imago (volwassen) overwintert. Zoals een bruine beer of egel gaat de vlinder in een soort winterslaap, in dit geval diapauze genoemd. Hierbij staat de stofwisseling op een uiterst laag pitje en kan de vlinder 20 graden vorst overleven.
Vlinders die zich van deze tactiek bedienen, zijn onder andere de gehakkelde aurelia, de dagpauwoog, het landkaartje en de kleine vos. De taaiste vlinder onder de winterslapers is toch wel de citroenvlinder, die blijft in weer en wind (en sneeuw) buiten aan een takje of blaadje hangen of verschuilt zich tussen dichte graspollen. Het mannetje is helder geel en die herken je meteen. Het vrouwtje is bijna wit en gauw te verwarren met een groot koolwitje, maar all citroenvlinders hebben aan de boven- en ondervleugel een duidelijk puntje.
De rupsen leven op de vuilboom of sporkehout en op de wegedoorn, liefst jonge struiken op zonnige plaatsen. De rupsen zijn moeilijk te vinden, omdat ze exact de bladkleur hebben en overdag rusten. Aan het eind van de zomer verpoppen ze en al heel snel komen de volwassen vlinders tevoorschijn. Die vliegt een poosje rond en gaat dan in een zomerslaap. In de nazomer zie je ze dan weer volop vliegen, maar al in september worden beschutte plekjes opgezocht en begint de winterslaap.
Er is één generatie per jaar en de vlinder kan wel meer dan een jaar oud worden. Het is daardoor een van de langstlevende vlinders in ons land, die echter zijn meeste tijd slapend doorbrengt.
Tekst: Hennie van Elderen
Bronnen:
www.vlinderstichting.nl
www.gardensafari.nl
www.natuurkalender.nl